نیاز های انسان سبب شده است تا در جوامع مختلف، مردم محلهایی را به نام بازار ایجاد کنند. بازار مکانی عمومی است که در آن خریداران و فروشندگان، معاملات خود را مستقیماً یا از طریق واسطهها انجام میدهند. اما در واقع بورس چیست؟
بورس کلمهای فرانسوی است و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول میباشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمیگردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (bruges) در شمالِ غربیِ بلژیک، در میدانی به نامِتربورس (TerBeurze) در مقابل خانه شخصی به نام «واندِر بورس» جمع میشدند و به خریدوفروش کالاهای خود میپرداختند. از آن تاریخ به بعد مکآنهایی که مردم در آنجا به حراج کالا مبادرت میکردند و به تدریج شکل توسعهیافتهتر و مسقف به خود گرفت، بورس میگفتند.
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از «بازار» و تعریف آٓن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که:
به بازاربورس، بازارسهام هم میگویند. اما نام رسمی و قانونی آن «بورس اوراق بهادار» میباشد.
در واقع این بازارها امکان تبادل اوراق بهادار، کالا و یا هرچیز قابل مبادله را برای مشارکتکنندگان با هزینه پایین فراهم میکند.
فرابورس همانند بورس، یک بازار است که در آن سهام شرکتها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری میشود. با این تفاوت، که به دلیل راحتتر بودنِ فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن، شرکتهای کوچک هم میتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (OTC) به طورِ مستقیم بین دو طرف و بدون هیچ گونه نظارتی انجام میگیرد.
یک بورس اوراق بهادار مزایایی همچون تسهیل نقدشوندگی، کاهش ریسک اعتباری در مورد نکول (لغو قرارداد توسط یکی از طرفین) معامله، شفافیت و در دسترس بودن قیمت جاری بازار را دارد. اما در معاملات بازار فرابورس، قیمت برای عموم لزوماً منتشر نمیشود (مانند بازار بورس NYSE, Nasdaq) و به دلیل اینکه قراردادها دو جانبه هستند، هر طرف میتواند نگران ریسک اعتباری طرف دیگر باشد.
به طور کلی، شرکت هایی که در این بازارها دادوستد میکنند، از کمپانی هایی که در بازارهای اولیه دادوستد می کنند کوچکتر هستند، چرا که فعالیت در این بازارها مستلزم هزینه وقوانین کمتری میباشد.
سهام هایی که از طریق بازار فرابورس دادوستد می شوند فقط مختص کمپانی های کوچک نمی باشد. برخی از کمپانی های بزرگ شناخته شده که در بازارهای فرابورس فعالیت می کنند عبارتند از:
کمپانی OTCQX که به مبادله ی سهام شرکت های خارجی از جمله «Nestle SA, Bayer A. G. , Allianz SE, BASF SE, Roche Holding Ag, و Danone SA» می پردازد.
کمپانی آمریکایی ADRs نیز، سهام خود را در فارکس (مبادلهی ارز خارجی) دادوستد می کند. سهام ها به این طریق مبادله می شوند، زیرا این شرکت یا نمی خواهد و یا نمیتواند الزامات موردنیاز مبادله را برآورده کند. همچنین، برای کمپانی مبلغی حدود 500,000دلار هزینه دارد تا بتواند در فهرست NYSE (بورس نیویورک) ، و یا تا مبلغ 75,000 دلار در فهرست Nasdaq قرار گیرد، و این خود یک مانع برای بسیاری از شرکتها ایجاد میکند.
ابزارهایی مانند اوراققرضه با یک تبادل رسمی مورد دادوستد قرار نمی گیرند. چرا که بانکها این ابزار بدهی را صادر میکنند و آنها را از طریق شبکههای کارگزاری، به بازار عرضه میکنند.
بانکها، هزینه بورس اوراق بهادار را از طریق تطبیق با خرید و فروش از داخل و یا از طریق یک شرکت کارگزاری دیگر ذخیره میکنند. ابزارهای مالی دیگرنیز، مانند مشتقات، از طریق شبکههای کارگزاری مبادله میشوند.
مزیت ها:
معایب:
این بازار تبادل ابزارهای مالی مثل قراردادها و اختیارات خرید و فروش آتی را که برای کمک به کنترل ریسک مالی استفاده میشوند تسهیل میکند. این ابزارها اکثرا ارزش خود را از ارزش یک دارایی اساسی مشتق میکنند که میتواند بهشکلهای مختلفی مثل سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها یا رهنها باشد. بازار مشتقات به دو بخش تقسیم میشود که ذاتی قانونی و ابزارهایی کاملا متفاوت برای تبادل دارند.
مزیت ها:
مشتقات میتوانند ابزاری مفید برای کسب وکارها وسرمایه گذاران باشند. آنها راهی برای مهار قیمتها، پوشش ریسک (هج) در برابر حرکات نامطلوب در نرخ و کاهش ریسک اغلب با هزینه محدود فراهم میکنند. علاوه براین، مشتقات را میتوان با مارجین (یعنی با پول قرض گرفتهشده) که آنها را حتی ارزانتر میکند، خریداری کرد.
معایب:
ارزش گذاری برای مشتقات آنها دشوار است. زیرا ارزش آنها براساس قیمت داراییهای دیگر میباشد. خطرات مربوط به مشتقات فرابورس (OTC) شامل ریسکهای طرف مقابل است که پیشبینی یا ارزش گذاری آنها را دشوار می کند. اغلب مشتقات به تغییرات در زمان باقیمانده تا انقضای قرارداد، هزینه نگهداری دارایی های اساسی و نرخ بهره حساس هستند. این متغیرها تطابق کامل ارزش یک مشتق با سرمایه اساسی را دشوار می کنند.
همچنین، از آنجایی که خود مشتق ارزش حقیقی ندارد (ارزش آن تنها از دارایی اساسی است) وهمچنین در برابر تمایلات بازار و ریسک بازار آسیبپذیر است. این امکان وجود دارد که عوامل عرضه وتقاضا، منجر به قیمت مشتقات، ونقدینگی آن برای افزایش وکاهش قیمت، صرفنظر از آنچه برای قیمت سرمایه اساسی در حال رخ دادن است، شود.
در نهایت، مشتقات معمولا ابزار اهرمی هستند، واستفاده از اهرم معاملاتی (leverage) هر دو را کاهش میدهد. اگرچه میتواند نرخ بازده را افزایش دهد، همچنین میتواند باعث شود که زیآنها به سرعت افزایش یابد.
بازار سرمایه، به بازار مالی جهت مبادله ی اوراقِ بهادار یا اوراق قرضه با سررسید بلندمدت (بیش از یک سال) و داراییهای بدون سررسید گفته می شود.
شرکتها سهام را به صورت سهام عدالت یا سهامترجیحی یا اوراق قرضه ثابت با بهره در بازار اصلی صادر میکنند.
با انتشار سهام، سرمایه گذاران با قیمت پایینتر آنها را به اشتراک میگذارند و بعداً آنها را با قیمت بالاتر به سرمایه گذار دیگری میفروشند تا در بازار ثانویه سود دریافت کنند.
به طور کلی بازار سرمایه به دو بخش بازارهای اولیه و فرعی (ثانویه) تقسیم میشود.
بازاری است که در هنگام انتشار اوراق قرضه یا سهام شرکتها به وجود میآید. بانکهای سرمایه گذار خالق و به وجود آورنده بازارهای اولیه محسوب میشوند و اوراق بهادار را پیش از انتشار قیمت گذاری میکنند و سپس میفروشند.
بازار ثانویه محل داد و ستد اوراق منتشر شده در بازار اولیه است. حجم معاملات در این بازار، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. در این بازار تغییرات قیمتها شکل میگیرد و اوراق بهادار، بارها و بارها در آن داد و ستد میشود. بورس نیویورک (NYSE) و (Nasdaq) به عنوان بازار ثانویه عمل میکند. در این بازار عرضه اولیه شرکتها هم صورت میگیرد، بنابراین مکانیسم یک بازار اولیه را نیز دارد.
بازارهای سرمایه از بازارهای اولیه و ثانویه تشکیل شدهاند. اکثر بازارهای اولیه و ثانویه مدرن، ساختار (پلتفرم های) الکترونیکی مبتنی بر کامپیوتر هستند.
بازارهای اولیه برای سرمایه گذارانی که اوراق بهادار را مستقیما از شرکت صادرکننده میخرند، باز هستند. این اوراق بهادار به عنوان عرضه اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) در نظر گرفته میشوند. زمانی که یک شرکت عمومی میشود، سهام و اوراققرضه خود را به سرمایه گذاران در مقیاس بزرگ و نهادی مانند صندوقهای سرمایه گذاری مشترک و صندوقهای سرمایهگذاری تامینی میفروشد.
از سوی دیگر، بازار ثانویه شامل محلهای تحت نظارت توسط یک سازمان مدیریتی (قانون گذاری) مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) است که در آن اوراق بهادار موجود بین سرمایه گذاران مبادله میشوند. شرکتهای صادر کننده در بازار ثانویه نقشی ندارند. بازار بورس نیویورک (NYSE) و Nasdaq، نمونههایی از بازار ثانویه هستند.
بازار سرمایه میتواند به بازارهای دارای مفهوم گسترده برای هر دارایی مالی تعبیر شود.
در این قلمرو، بازار سرمایه جایی است که سرمایههای قابل سرمایه گذاری برای شرکتهای غیرمالی در دسترس هستند. سرمایههای اعلام نشده شامل وجوه خارجی که شامل متوسط هزینههای شرکت (سهام مشترک و سرمایهترجیحی، اوراققرضه عمومی و بدهی خصوصی) است که در بازگشت برآورد سرمایه سرمایهگذاری شده بکار گرفته میشوند. بازارهای سرمایه در امور مالی شرکتها نیز میتوانند به بودجهی سهام، به استثنای بدهی، تعبیر شوند.
شرکتهای مالی درگیر در بخش خصوصی نسبت به بازارهای عمومی در بازار سرمایه دارای اولویت هستند. آنها شامل بانکهای سرمایهگذاری، سهام خصوصی، و شرکتهای سرمایهگذاری تجاری در مقابل واسطهها و داد و ستدهای عمومی هستند.
بازارهای سرمایه به واسطه یک مبادله تنظیمشده فعالیت میکنند، بازارهای سهام در مقابل بدهی، اوراققرضه، درآمد ثابت، پول، مشتقات و بازارهای کالا به بازارهای سهام اشاره دارد. با مشاهده بازتاب زمینه مالی شرکتها، بازارهای سرمایه نیز میتواند به معنای سرمایه وهمچنین بدهی، اوراققرضه ویا بازارهای با درآمد ثابت باشد.
بازارهای سرمایه، همچنین ممکن است به سرمایهگذاریهایی که سرمایه دریافت میکنند اشاره کند. در حالی که سودهای کوتاهمدت -داراییهایی که تحت یک سال نگهداری میشوند- بر طبق یک بازه مالیاتی مالیات میگیرند، نرخهای متفاوتی برای منافع بلند مدت وجود دارد. این نرخها اغلب مربوط به معاملات خصوصی شده از طریق بانکهای سرمایهگذاری یا صندوقهای خصوصی مانند سرمایه خصوصی یا سرمایه سرمایهگذاری میباشد.
بازاری که در آن سهام یا از طریق مبادله بازارهای منسجم و قانونمند (نظیر بورس) و یا در بازارهای خارج از بورس توزیع شده و مورد معامله قرار میگیرند، بازار سهام گفته میشود.
شرکتهای مختلف هنگام ورود به بازار بورس، سهامی منتشر میکنند که کوچکترین واحد دارایی شرکت به حساب میآید. سرمایه گذاران میتوانند این سهام را بسته به نیاز و توانایی مالی خرید یا فروش کنند. در واقع، هر برگ سهام سندی است که مالکیت دارنده بر بخشی از شرکت را نشان میدهد.
در این بازار هر سهم با قیمت همراه است و اگر سرمایه گذاران به درستی معاملات خود را انجام دهند میتوانند به راحتی پولهای کلانی را کسب کنند.
خرید سهام به تنهایی مهم نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد تصمیم گیری در خرید سهام مناسب که باعث درآمدزایی شود میتواند به سرمایه گذاران کمک کند. کلمه معامله که معمولاً در بورس بکار میرود، در واقع انتقال سهام یا اوراق بهادار از فروشنده به یک خریدار را مشخص میکند و این امر نیاز به توافق هر دو طرف در مورد قیمت دارد. شاخصهای مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران میتوانند از آنها برای نظارت بر نحوه عملکرد بورس استفاده کنند تا بتوانند با نرخ پایین خرید کنند و با فروش آن سود بالایی کسب کنند.
بازار سهام دارای دو هدف بسیار مهم است. اولی، تامین سرمایه برای شرکتهایی است که میتوانند از آنها برای تامین سرمایه و توسعه کسبوکار خود استفاده کنند. اگر یک شرکت یک میلیون سهم از سهام (هر سهم به قیمت ۱۰ دلار) را به فروش برساند، بنابراین آن شرکت ۱۰ میلیون دلار سرمایه تامین میکند که میتواند برای رشد کسبوکار خود (منهای آن پولی که شرکت برای مدیریت سهام توسط بانک سرمایه گذاری پرداخت میکند) با ارائه سهام به جای قرض گرفتن سرمایه مورد نیاز برای توسعهی تجارت، شرکت از تحمیل بدهی و پرداخت هزینه بهره آن بدهی اجتناب میکند.
هدف دوم بازار سهام این است که به سرمایه گذاران -کسانی که سهام میخرند- فرصت مشارکت در سود شرکتهایی که به صورت عمومی داد و ستد میکنند را میدهد.
سرمایه گذاران میتوانند از خرید سهام به یکی از این دو روش سود ببرند. برخی سهامها دارای سود سهام عادی (مقدار معینی از پول برای هر سهم از سهام یک فرد است) . روش دیگر، اگر قیمت سهام از قیمت خرید آنها افزایش یابد، سرمایه گذاران میتوانند از خرید سهام سود ببرند. به عنوان مثال، اگر یک سرمایهگذار سهام یک شرکت را که ارزش هر سهم آن ۱۰دلار است خریداری کند و قیمت سهام متعاقبا به ۱۵دلار برسد، سرمایهگذار میتواند با فروش سهام خود ۵۰ درصد سود حاصل کند.
اکثر سهامها در بازارهایی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) یا (NASDAQ) مبادله میشوند.
بازار بورس در واقع مکانی را برای تسهیل خرید و فروش سهام در میان سرمایه گذاران فراهم میکند. بورس اوراق بهادار از سوی ادارات دولتی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) در ایالات متحده کنترل میشود که بر بازار نظارت میکند تا از سرمایه گذاران در برابر کلاهبرداری مالی محافظت کند و بازار مبادله را به آرامی حفظ کند.
اگرچه اکثر سهامها در این مکان انجام میشود (exchanges) میشوند، برخی از سهامها در بازارهای OTC دادوستد میشوند، به گونهای که در آن خریداران و فروشندگان سهامها را معمولا از طریق یک دلال، یا "سازنده بازار" معامله میکنند کسانی که به طور خاص با سهام معامله میکنند.
تعدادی از شرکت کنندگان معمولی در معاملات بازار سهام حضور دارند.
بانکهای سرمایهگذاری مدیریت سهامهای IPO را برعهده دارند. (زمانی که یک شرکت برای اولین بار تصمیم میگیرد با ارائه سهام خود به یک شرکت سهامی عام تبدیل شود.)
این یک مثال از نحوه کار IPO است. شرکتی که میخواهد عمومی شود و سهام خود را در آن بازار ارائه کند، به یک بانک سرمایهگذاری نزدیک میشود تا آن مجموعه مدیریت عرضه اولیه سهام شرکت را متقبل شود. بانک سرمایهگذاری پس از تحقیق درباره ارزش کل شرکت و در نظر گرفتن این که چه درصد مالکیت شرکت میخواهد به شکل سهام از دست برود، در قبال مدیریت ارایهی اولیه سهام در بازار مبلغی دریافت میکند، در حالی که این بانک سرمایه گذاری قیمت حداقل قیمت هر سهم شرکت را نیز تضمین میکند. بنابراین به دلیل وجود این بانکهای سرمایه گذاری است که مشاهده میشود تمام سهام عرضه شده و در بالاترین قیمت ممکن فروخته میشوند.
سهام ارائهشده در IPO اغلب توسط سرمایه گذاران سازمانی بزرگ مانند صندوقهای بازنشستگی یا شرکتهای سرمایهگذاری مشترک خریداری میشوند. بازار IPO به عنوان بازار اولیه شناخته میشود. زمانی که سهام در بازار اولیه ارایه میشود، همه معاملات سهام بعد از آن از طریق بورس سهام (که به عنوان بازار ثانویه شناخته میشود) رخ میدهد.
عبارت "بازار ثانویه" کمی گمراه کننده است، چرا که این بازاری است که اکثریت قریب به اتفاق معاملات سهام روز به روز رخ میدهد.
کارگزاران بورس، که ممکن است به عنوان مشاوران مالی عمل کنند یا خیر، سهامها را برای مشتریان خود بخرند و بفروشند، افرادی که ممکن است سرمایه گذاران نهادی و یا سرمایه گذاران خردهفروشی نیز باشند.
تحلیل گران سنجش سرمایه ممکن است توسط شرکتهای کارگزاری، شرکتهای سرمایهگذاری سهام، صندوقهای مالی، ویا بانکهای سرمایهگذاری به کار گرفته شوند. اینها افرادی هستند که در مورد شرکتهای سهامی عام تحقیق میکنند و سعی میکنند پیشبینی کنند که آیا سهام شرکت افزایش خواهد یافت و یا کاهش.
مدیران صندوق پول یا مدیران سرمایه گذاری (portfolio manager) که شامل مدیران صندوق سرمایهگذاری، مدیران صندوق مشترک، و مدیران صندوق تبادل ارز (ETF) هستند، از مهمترین شرکت کنندگان بازار سهام هستند، زیرا آنها مقادیر زیادی سهام را میخرند و میفروشند. اگر یک صندوق سرمایهگذاری مشترک تصمیم بگیرد که در یک سهام خاص به طور سنگین سرمایه گذاری کند، تقاضا برای این سهام بهاندازهای قابلتوجه است که قیمت سهام را به طور چشم گیری بالاتر میبرد.
عملکرد کلی بازار سهام معمولا در عملکرد شاخصهای مختلف بازار سهام ردیابی و منعکس میشود. شاخص سهام، شاخصی از وضعیت دینامیکی بازاراوراق بهادار است. بوسیلۀ مقایسۀ مقدار کنونی شاخص با مقادیر قبلی اش میتوان رفتار بازار، واکنش اش به تغییرات در وضعیت اقتصاد کلان و رویدادهای شرکتی (ادغام ها، تملکها و غیره) را ارزیابی کرد.
شاخص سهام بر اساس قیمتهای یک گروه خاص از اوراق بهادار (سبد شاخص) محاسبه میشود. مقدار اولیۀ شاخص ممکن است جمع قیمتها یا برابر با یک عدد دلخواه (بطور مثال 1000) باشد. قیمتها اغلب توسط ضرایب خاص ضرب میشوند. مهمترین عامل این است که شاخص بیشتر از مقدار مطلق اش با زمان تغییر میکند.
شاخص، بسته به مؤلفههای سبد شاخص میتواند بازار را به عنوان یک کل مشخص کند، بازار یک نوع خاص از اوراق بهادار، بازار صنعت (به عنوان مثال ارتباطات، حمل و نقل، غیر) ما با مقایسۀ پویایی شاخصهای مختلف میتوانیم توسعۀ بخشهای مختلف اقتصادی را بطور قابل مقایسه ارزیابی کنیم. شاخصهای سهام اغلب توسط سازمآنهای رتبهبندی یا آماری و بورسهای سهام محاسبه و منتشر میشوند. نام شاخص اغلب تعداد اوراق بهادار موجود در شاخص است (به عنوان مثال، S&P 500)
شاخصهای سهام همچنین پایۀ مشتق برای معاملات آتی و آپشن هستند که برای مقاصد سفته بازی و سرمایه گذاری و همچنین برای پوشش خطر (Hedge) استفاده میشوند. مقدار شاخص به عنوان قیمت این ابزار تفسیر میشود.
چندین روش برای محاسبۀ شاخصها وجود دارند که اصلیترین شان روشهای وزن قیمت و وزن با سرمایه هستند. شاخصی که با قیمت وزن گذاری شده است (شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت) جمع داراییهای موجود در شاخص است که توسط یک ضریب تقسیم شده است. به عنوان مثال شاخص ((Dow Jones شاخصی که توسط سرمایه بازار وزن گذاری شده است. (شاخص مبتنی بر میانگین موزون شناور/ارزش بازار سهم) به عنوان مجموع سرمایۀ بازار برای تمام دارائیهای موجود در شاخص محاسبه میشود که توسط یک ضریب تقسیم شده است. به عنوان مثال شاخص(S&P500) اکثر شاخصهای سهام مدرن، توسط ارزش بازار سهام آزاد شرکت ها، وزن گذاری میشوند. سرمایۀ بازار، مجموع کل مقدار اوراق بهادار صادرشده توسط شرکت است که در بهای بازار محاسبه میشود. پارامترهای محاسبه طی زمان تغییر میکنند که به دلیل رویدادهای شرکتی شرکتهای انفرادی است و میتواند منجر به تغییرات در فهرست اوراق بهادار دربرگیرندۀ شرکتهای موجود در شاخص گردد.
اولین شاخص سهام در ایالات متحده در سال 1884 شکل گرفت (Charles Dow) شروع به شمارش میانگین تغییر در قیمتهای بازار برای 11 شرکت صنعتی بزرگ کرد. شاخص (Dow Jones) از سال 1928 تاکنون برای 30 شرکت محاسبه میشود.
متداولترین دارائیها در جهان، سهام شرکت هایی هستند که در بورسهای ایالات متحده (DJI، S&P 500، NADSAQ 100) و اروپا (DAX، CAC 40، FTSE 100) و شاخص سهام ژاپن معروف به NIKKEI 225 معامله میشوند. این شاخصها در کنار شاخص اصلی از یک خانوادۀ شاخص برخوردارند که درترکیب، بخش اقتصادی و دیگر پارامترها اختلاف دارند.
شرکتها سهام را به این دلیل میفروشند که راه خوبی برای دریافت مبلغ هنگفت سرمایه مالی است. با این حال، خود شرکت باید درآمد زیادی داشته باشد تا آن را ارزشمند سازد. انتشار IPOبسیارهزینه بر است. پس از آن، هیچ حریم خصوصی وجود ندارد، چرا که سرمایه گذاران در هر فصل، سود و استراتژی شرکت را مورد بررسی قرار میدهند. راههای دیگر کسب سرمایه خصوصی، از طریق وامهای شخصی و یا سرمایه گذاران خصوصی، و یا از طریق اوراققرضه، که به طور عمومی دادوستد میشوند، هستند. مزیت سهام در مقابل اوراققرضه این است که سهام به بازپرداخت ماهانه سود نیاز ندارد.
افراد از بازار سهام استفاده میکنند چون بازده، به طور متوسط، برابر با سایر سرمایهگذاریها مانند اوراققرضه یا کالاها است. سرمایهگذاری در بازار بورس راهی خوب برای اطمینان از این است که سرمایهگذاری شما بهتر از تورم است.
در این بازار سرمایهگذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایهپذیر (اعتبار گیرنده) متعهد میشود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دورهای ثابت بازپرداخت نماید.
این بازه زمانی مشخص برای بازپرداخت اصل پول سررسید نام داشته و سود ثابت دورهای (دورههای از قبل تعیین شده) کوپن اوراق نام دارد.
اوراققرضه معمولا به عنوان اوراق بهادار درآمد ثابت اشاره دارد وجز یکی از سه دسته دارایی هایی است که سرمایه گذاران معمولا به واسطه با سهام (دارایی) و معادل پول نقد با آن آشنا هستند.
بسیاری اوراققرضه شرکتی و دولتی به طور عمومی داد و ستد میشوند؛ و بقیه فقط به طور خصوصی یا از طریق OTC بین وامگیرنده و وامدهنده مورد داد و ستد قرار میگیرند.
زمانی که شرکتها یا سایر نهادها نیاز به جمعآوری پول برای تامین مالی پروژههای جدید، حفظ عملیاتهای جاری، یا پرداخت بدهیهای موجود دارند، ممکن است اوراققرضه خود را مستقیما به سرمایه گذاران منتشر کنند.
وام گیرنده اوراققرضه را صادر میکند که شامل شرایط وام، پرداختهای بهرهای، و زمانی که اصل سرمایه باید بازپرداخت شود (تاریخ سررسید) نرخ کوپن یا نرخ بهره، نرخ بهرهای است که برمبنای ارزش اسمی اوراق قرضه، پرداخت میشود. این نرخ در طول دوره عمر خود ثابت است ولی در صورت تغییر اعلان خواهد شد.
قیمت اولیه بیشتر اوراققرضه به طور معمول برابر با ۱۰۰ دلار یا ۱۰۰۰ دلار برای هر اوراققرضه خاص تعیین میشود. قیمت واقعی بازار اوراققرضه به چندین عامل بستگی دارد: کیفیت اعتباری صادر کننده، مدت زمان انقضا، و نرخ کوپن در مقایسه با شرایط نرخ بهره کلی در آن زمان. ارزش ظاهری اوراققرضه همان چیزی است که زمانی که سررسید اوراققرضه فرا میرسد، به وامگیرنده داده خواهد شد.
اکثر اوراققرضه را میتوان بعد از صدورشان از طریق دارندگان اوراق قرضه اولیه به سرمایه گذاران دیگرفروخت. به عبارت دیگر، یک سرمایهگذار اوراققرضه مجبور نیست تا زمان سررسید اوراق قرضه خود صبر کند.
همچنین برای اوراق قرضه رایج است که اگر نرخ بهره کاهش یابد، یا اگر اعتبار وامگیرنده بهبود یابد، میتواند اوراق قرضه جدیدی را با هزینه کمتر بازخرید کند.
اکثر داد و ستدها در این بازار میان سه عامل کلیدی است:
اوراق قرضهی دولتی: برای تأمین مالی برنامهها، پرداخت لیست حقوق و به خصوص پرداخت صورتحسابها، دولتها اوراق قرضه صادر میکنند. اوراق قرضهی کشورهای باثباتی مثل آمریکا، جزو امنترین سرمایهگذاریها شناخته میشود. اما در طرف دیگر، اوراق قرضهی کشورهای در حال توسعه، دارای ریسک بالاتری هستند. دولت آمریکا اوراق قرضهی خود را از طریق خزانهداری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر میکند. در آمریکا به اوراق قرضهای که موعد سررسید آنها کمتر از یک سال باشد، اصطلاحا تی-بیلز، اوراق قرضه با سررسید بین ۱ تا ۱۰ سال را تی– نوت و بیش از ۱۰ سال را اوراق خزانهداری میگویند. در برخی موارد، بهرهی دریافتی از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمیشود
اوراق قرضهی شهرداری: این اوراق توسط ایالات، شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تأمین مالی عملیاتها یا پرداخت هزینهی پروژهها صادر میشود. اوراق قرضهی شهرداری هزینههای ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و غیره را از نظر مالی تأمین میکند. شهرداریها معمولا زمانی به صدور اوراق قرضه اقدام میکنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمعآوری مالیاتها احتیاج داشته باشند. یکی از مزیتهای اوراق قرضهی شهرداری این است که سود حاصل از آن، معاف از مالیات است.
اوراق قرضهی شرکتی: اوراق قرضهی شرکتی توسط کسبوکار و برای کمک به تأمین هزینهی آنها صادر میشود. با وجود اینکه ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضهی دولتی است، اما پول بیشتری میتوان از آن کسب کرد. همچنین تعداد گزینهها برای انتخاب از میان اوراق قرضهی شرکتی بیشتر است. اما از معایب این اوراق، معاف نبودن از مالیات است به ویژه در خصوص سرمایهگذاری در اوراق قرضهی شرکتی، در نظر گرفتن ریسک اوراق بسیار مهم است. هیچ سرمایهگذاری دوست ندارد که پول خود را صرف اوراق قرضهی کمبازدهی کند که احتمال ورشکستگی شرکت آن ۵۰-۵۰ باشد. برای خرید اوراق قرضهی شرکتی باید دربارهی وضعیت مالی صادرکننده و چشمانداز اقتصادی آن تحقیق کرد. این تحقیقات میتوانند شامل میزان جریان نقدی، بدهی، نقدینگی و برنامهی کسبوکارشرکت باشد.
با اینکه انجام چنین تحقیقاتی ممکن است سرگرمکننده باشد، اما بسیاری از ما زمان و مهارت کافی برای تحلیل صحیح وضعیت مالی یک شرکت را نداریم. خوشبختانه شرکتهایی مانند شرکت خدمات سرمایهگذاری مودی و شرکت استاندارد هستند. پورز این کار را انجام میدهند. کارشناسان آنان، به بررسی وضعیت شرکتها میپردازند و رتبهی آنها را تعیین میکنند.
بازار کالا، به بازاری اطلاق میشود که معامله گران در آن به خرید و فروش کالاهای اساسی میپردازند.
کالاهای اساسی کالاهایی هستند که در کسبوکارها یا بخش تولید استفاده میشوند. هر کالایی که در بورس کالا معامله میشود باید کیفیت و مقدار استانداردی داشته باشد. بازارهای کالای بسیاری برای داد و ستد وجود دارند و یک سرمایهگذار میتواند این کار را به روشهای متعددی انجام دهد، که شامل و نه محدود به خرید کالای واقعی، خرید سهام شرکتهایی که به استخراج کالاها میپردازند، خرید یک صندوق مشترک، صندوق سرمایه گذاری مبتنی برشاخص، یا صندوقهای قابل معامله در بورس، یا خرید محصولات مشتقشده مثل سهامهای آتی یا قرارداد های CFD.
چندین بازار عمده کالا وجود دارد: بازار بورس شیکاگو، بورس انرژی مسکو و بازار بورس نیویورک. بورس شیکاگو، مبادله بسیاری از کالاهای کشاورزی نرم را به خود اختصاص داده است، در حالی که بورس نیویورک تمایل به داد و ستد کالاهای سختتری مانند انرژی یا فلزات دارد.
کالاها به طور گسترده به دو دسته تقسیم میشوند: سخت و نرم.
کالاهای سخت آنهایی هستند که باید استخراج یا بیرون کشیده شوند. مثلا: گاز، نفت، فلزات قیمتی و لاستیک. متناوبا، کالاهای نرم آنهایی هستند که رشد میکنند مانند دام، محصولات.
کالاهای سخت را میتوان به دو گروه تقسیم کرد:
محصولات نرم نیز میتوانند به دو گروه دیگر تقسیم شوند:
بزرگترین بازار مالی دنیا بازار فارکس هست که روزانه تریلیونها دلار پول در آن بازار جابه جا میشود (روزانه بیش از 5 ترلیون دلار) و افراد زیادی به موفقیت میرسند. اما این بازار چیست؟
فارکس یا به اختصار FX بازاری است که در آن معامله گران به مبادلهی ارزهای خارجی میپردازند.
در دهه گذشته معاملات آنلاین Forex در بین معامله گران بسیار شهرت یافته و این به دلیل ارائه مزیتهای بزرگ این بازار میباشد. در زیر به برخی از مزایای این بازار در مقایسه با دیگر بازارهای مالی میپردازیم.
امکان معامله در 24 ساعت شبانه روز. در بازار Forex هیچ محدودیت زمانیای وجود ندارد و میتوانید در تمامی ساعات شبانه روز تجارت کنید. بازار، 5 روز هفته (از صبح روز دوشنبه در آسیا تا عصر روز جمعه در نیویورک) باز است. با این وجود، به یاد داشته باشید که نقدینگی ارزها در زمان باز بودن بازارهای داخلی و همچنین در طول همپوشانیهای بازار، یعنی وقتی که افراد زیادی در بازار فعالند، آسانتر خواهد بود.
هزینههای پایین معاملات. معامله در بازار Forex با حداقل هزینه همراه است، به همین دلیل دستیابی به Forex به عنوان یک سرمایه گذاری آسانتر است. هزینهی اصلی معامله اسپرد (تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش) میباشد. شما میتوانید در سیستم معاملاتی خود تفاوت قیمت را بدون هیچ هزینهی پنهان دیگری ببینید، هزینه معامله بسیار شفاف است. معامله در بازار Forex بسیار مقرون به صرفهتر از بازارهای مالی دیگر است.
دسترسی به اهرم معاملاتی (Leverage). از آنجا که میزان نقدینگی در بازار Forex بسیار زیاد است، شما میتوانید با اهرم قابل توجهی معامله کنید (به عنوان مثال، قدرت خرید شما در یک حساب کاربری با 1000 دلار و یک اهرم (1: 200) تا 200000 دلار خواهد بود) . به اینترتیب میتوانید حتی از کوچکترین تغییرات بازار به نفع خود استفاده کنید. اهرم مثل یک شمشیر دو لبه عمل میکند، همانطوری که به طور قابل توجهی به سود تان میافزاید، میتواند ضرر تان را هم افزایش دهد.
نقدینگی بالا (High Liquidity). از آنجا که Forex، تنها با تمرکز بر روی چند ارز، یک بازار 5تریلیون دلاری در روز است، همیشه افراد زیادی در آن مشغول معامله هستند. به همین دلیل به آسانی میتوانید حتی در حجمهای بزرگ معامله کرده و یا معاملات خود را ببندید.
سرمایه اندک حتی افرادی که سرمایه زیادی برای شروع معامله ندارند هم، به بازار Forex دسترسی دارند. در Forex کارگزارانی وجود دارند که به شما اجازه میدهند حساب معاملاتی با حداقل سپرده 1 دلار (حسابهای مینی) و یا 25 تا 100 دلار (حسابهای میکرو) افتتاح کنید. با استفاده از معاملهی اهرمی شما میتوانید سرمایهای چندین برابر بزرگتر از سپردهی خود را کنترل کنید. از طرف دیگر، در بازار Forex این شما هستید که مقدار معاملهی خود را تعیین میکنید، بنابراین معامله گران میتوانند با حداقل مقدار 0.01 لات و با حداقل سپرده 100دلار به انجام معاملات بپردازند.
حال با دانستن این که این بازار توانسته وضعیت غالب خود را به عنوان بزرگترین بازار مالی در جهان نسبت به سایر بازارهای مالی حفظ کند، پس ارزش مطالعه دارد و فرصت انجام معاملات و کسب سود را افزایش میدهد. حجم معاملات در این بازار به بیش از روزانه5ترلیون دلار میرسد و شما شانس این را خواهید داشت که جزئی از آن باشید.
ارز دیجیتال یا رمز ارزشکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری ایجاد شده است. بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهرهمند شدن از ویژگیهای اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک چین استفاده میکنند.
مهمترین ویژگی ارز دیجیتال در غیرمتمرکز بودن آن است. یعنی هیچ نهاد، سازمان یا دولت خاصی، آن را تحت نظارت و کنترل خود ندارد. در نتیجه، دیگر خبری از دخالت دولتها در مدیریت و پیشبرد پروژههای موجود در شبکه بلاکچین نیست. شبکه بلاکچین، شبکهای وسیع و گسترده است که ارزهای دیجیتالی در بستر آن تبادل میشوند. استفاده از انواع ارز دیجیتال برای تراکنشهای مالی مختلف از نقاط گوناگون دنیا مقدور است. برای انجام هرگونه تراکنش با ارز دیجیتالی در بستری گسترده نیاز به کلیدهای عمومی و خصوصی وجود دارد. این کلیدها، امنیت فعالیت با رمزارزهای دیجیتالی را بالا میبرند. در واقع، عملیات تراکنش با ارزهای دیجیتال به کمک فرایندهای رمزگذاری مسیر تراکنش انجام میشود. در روشهای قبلی که نسبت به تراکنش با ارزهای دیجیتال و بلاکچین، سنتی محسوب میشوند، مبلغ زیادی به عنوان کارمزد در جابجایی ارزها و معاملات از سوی موسسات مالی واسطه و بانکها دریافت میشود. اما انجام فعالیتهای گوناگون با انواع ارز دیجیتال دیگر چنین مشکلی ندارد. یعنی به ازای مبلغ بسیار اندکی از کارمزد، امکان تراکنشهای مالی وجود دارد.
کریپتوکارنسیها را میتوان به صورت مستقیم و بدون دخالت هرگونه واسطهای از طریق اینترنت به شخص دیگری ارسال کرد. یعنی برای ارسال ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیازی به افتتاح حساب بانکی، استفاده از خدمات بانکها یا هر سازمان واسطه دیگری نخواهید داشت.
انواع ارزهای دیجیتال از طریق استخراج کردن از سوی کارشناسانی تولید میشوند که آنها را با روشهایی پیچیده و رایانههایی مجهز، تولید یا به عبارت بهتر استخراج میکنند. در مسیر استخراج ارز دیجیتال، چیزی به نام هَش وجود دارد. هَش، در واقع نوعی مکانیزم است که هر بلوک اطلاعاتی در شبکه بلاک چین را به بلوک قبلی خود مرتبط میکند. استخراجکنندگان ارزهای دیجیتالی با تولید هر بلوک و اضافه کردن آن به بلاکچین، کار خود را پیش میبرند. برای اینکه بتوان، ارزهای دیجیتال را استخراج کرد نیاز به رایانههای پیشرفته وجود دارد. ضمن اینکه این فرایند، برق بسیار زیادی هم مصرف میکند. مصرف برق زیادی که در حین استخراج ارزهای دیجیتال به کار گرفته میشود، باعث شده تا دلمشغولی بزرگی برای ماینرها یا همان استخراجکنندگان پول دیجیتال به وجود آید.
ارزهای دیجیتال از تنوع زیادی برخوردار هستند. بیشتر آنها کارکرد و ویژگیهای مشابهی دارند. معروفترین آنها بیت کوین است که توانسته توجه بسیاری را به خود جلب کرد به گونه ای که الهام بخش بسیاری جهت ارائه ارز دیجیتال جدید شد. با این وجود نمی توان گفت که بیت کوین برترین و بهترین است. اما موارد دیگری هم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که از آنها میتوان به ریپل Ripple، اتریوم Ethereum، لایتکوین Litecoin اشاره کرد. این ارزهای دیجیتالی، مشهورتر از گزینههای دیگر بازار هستند و به نوعی رهبران بازار ارزهای دیجیتالی به شمار میروند.
همان طور که می دانید ارزهای دیجیتال شکل فیزیکی ندارند و به صورت دیجیتالی منتقل میشوند. بنابراین برای خرید آنها لازم نیست که به صورت حضوری اقدام کنید، بلکه این کار اغلب به صورت آنلاین و از طریق اینترنت انجام میشود. روشهای زیادی برای خرید رمز ارزها وجود دارد. شما میتوانید به راحتی از سایتهای فروشنده ارزهای دیجیتال (صرافیهای آنلاین) و یا بهطور مستقیم از افراد حقیقی با استفاده از کارت بانکی خود آنها را خریداری نمایید.
در مجموعهی آموزشی کارنسی آکادمی، ما میخواهیم شما بتوانید از این فرصتها استفاده کنید، زیرا واقعاً معتقدیم که همه میتوانند یک معامله گر موفق باشند. مأموریت ما ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش توانایی مالی و تجربه تجار و بنگاه های اقتصادی از طریق آموزش و مشاوره مالی است. در همین راستا، مجموعهی کارنسی آکادمی اقدام به برگزاری دورههای آنلاین آموزشی، کارگاههای آموزشی و کنفرانسهای آنلاین نموده که میتوانید در هر زمان و هر مکان به آنها دسترسی داشته باشید. کارنسی آکادمی برای افراد علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تجارت در بازارهای مالی از جمله سهام، فارکس و ارزهای دیجیتال، دورهها و مطالب آموزشی معاملاتی خود را با بالاترین کیفیت ارائه میدهد.
دورههای آموزشی ما کلیه زمینههای اصلی را شامل میشود اما به این موارد محدود نمیشود: تجزیه و تحلیل فنی، تحلیل بنیادی، مدیریت پول، مدیریت ریسک و روانشناسی معاملات.
پس از گذراندن دورههای آموزشی در مجموعهی کارنسی آکادمی، شما به راحتی میتوانید به عنوان یک معامله گر، تحلیلگر یا نماینده فروش در بخش "مشارکت" وب سایت به ما ملحق شوید.