اقتصاد بازار معمولا خود را بدون دخالت دولت، از طریق رقابت کسب و کار‌های خصوصی و قوانین عرضه و تقاضا تنظیم میکند. اولویت و آزادی انتخاب مصرف کننده نیروهای بازار را میرانند. هنگامی که قیمت‌ها بالا باشد، مصرف کنندگان کمتر خرید میکنند. و زمانی که قیمت‌ها پایین باشد، آن‌ها بیشتر خرید میکنند. زمانی که تقاضا بالا باشد تولید کنندگان محصولات بیشتری تولید و زمانی که تقاضا کم میشود محصولات کمتری تولید میکنند. رقابت میان کمپانی‌ها الهام بخش کارایی و نوآوری است. علاقه‌ی کمپانی‌های خصوصی برای کسب سود، به مصرف کنندگان با ارائه‌ی محصولات و خدماتی که میخواهند، سود میرساند. اقتصاد بازار به گونه‌ای اداره نمیشود که به دنبال کاهش نابرابری درآمدی باشد، و همچنین این اطمینان را فراهم نمیکند که افراد فقیر بتوانند کالاها و خدمات مورد نیاز خود را تهیه کنند.
مثال:
به طور کلی، ایالات متحده دارای اقتصاد بازار است زیرا دولت حداقل دخالت جزيی در نظارت و اداره‌ی محصولات تولیدی و قیمت تنظیم شده توسط بیزینس‌ها را دارد. در مقابل، کره‌ی شمالی دارای اقتصاد دستوری است، جایی که دولت مرکزی کنترل مفرطی بر تمام فعالیت‌های بیزینسی دارد.
